View Post

GerideKalanlar 1 – Sınırlar, Topraktaki Yaralar

Artıkişler Kolektifi – 2016 // Savaşın, baskının, yokluğun ve yoksulluğun merkezinde başlayıp kuzeye ve batıya doğru ilerleyen göç haritasındaki bekleme istasyonlarından biri Selanik. Bugün Yunan polisi Selanik’e bir saat uzaklıkta Makedonya sınırındaki Idomeni kampının fiilen boşaltılması işlemlerini başlattı. Kampta kalan 10 bin civarında göçmenin çevre kasabalardaki askeri kamplara yerleştireceğine dair bilgi alıyoruz. Bu sayı, çevre kamplardan Idomeni’ye kaçan gruplar nedeniyle her geçen gün artmış. Bugünlerde kampla iletişim kurmak epey güçleşmiş halde. Gönüllü gruplar ve anarşist hareketin örgütlediği dayanışmadan aldığımız bilgiye göre Idomeni’ye her türlü ulaşım polis tarafından engelleniyor. Özellikle gazetecilerin içeri alınmadığını söylüyorlar. Görüntü kaydına izin yok. Polis boşaltma sırasında şiddet kullanmayacağı yönünde anonslar yapmış. Öyle mi diye sorduğumuz herkes kuşkulu gözlerle bakıyorlar. Etraftaki diğer kamplarda 10 bin ile 20 bin arasında göçmen kalıyor. En örgütlü göçmen grupları Kobané’li Kürt göçmenler, çoğunlukla birlikte hareket ettikleri ve ortak kararlar aldıkları söyleniyor. Bir gün öncesinde eski bir işgal evi olan Orfonotrofeio’da düzenlenen …

View Post

GerideKalanlar’a Başlarken

Artıkişler Kolektifi – 2016 // Şengal’e gönüllü doktor olarak gitmiş olabilirsiniz. Geri döndüğünüzde gördüklerinizin sessiz çığlığı kulaklarınızdan gitmez. Halep’teki yoldaşlarınızın ölüm haberini duyunca sesiniz, sözünüz sosyal medyada sıkışır, daha da içiniz yanar. Ya da Kobané’de yeniden kurulacak şehrin bahçelerinde filizlenecek bir çiçek dikmek istersiniz, çantanızdaki oyuncaklarla sınırı geçecekken karanlık bir patlama sizi bizden alır. Cizre’de şimdi hayatta olmayan insanların son görüntüsünü kaydetmenin acısıyla ekrana bakamayan biri olursunuz belki de. Ya da Mardin’de öğrencilerinizin birer birer kaybolduğu bir sınıfta hala ders veriyor olmanın anlamını ararsınız.  Ankara’da ırkçılığın yerinden ettiği göçmenler için basın açıklaması yapacak 10 kişi ararsınız. Antep’te, İstanbul’da göçmenlerle dayanışmanın bir parçası olacakken fon yönetimlerinde ve metalaşmış acıların pazarlandığı sohbetlerde sıkışır kalırsınız, daha güzel bir dünyaya dair hayallerinizi kırmamak için oralardan da kaçarsınız. Selanik’te dayanışmanın işgal evlerinde bir anlığına umutlanırsınız. Ardından sözde solcu hükümet, o evleri “mültecilerin barınağı” bahanesi ile yıkarken yeniden başlamak gerek diye sayıklarsınız. Atina’da 7 katlı işgal oteli …

View Post

Tekel İşçileri Direnişi / Tahayyül III

Artıkişler Kolektifi, Göksun Yazıcı – 2010-15 // Görüntüleri izliyoruz: 2009 yılının Aralık ayı. Polis megafonunda bir ses yankılanıyor. “Bu alanı boşaltın, saat 3’e kadar bu alanı boşaltmazsanız hepinizi gözaltına alacağız”. Abdi İpekçi Parkı’ndaki kalabalık içinde kırmızı kazaklı ve kasketli bir adam “Saat 3’ü bekleme şimdi çıkar bizi, gel çıkar hadi!” diye cevap veriyor. Bir başka görüntüde yine Abdi İpekçi parkındayız. Kış vaktinin soğuğunu parktaki kalabalık umursamıyor. Bazıları üzerlerine fışkırtılan sudan da bıkmış olacak ki üzerindekileri de çıkarıp parkın soğuk havuzuna atlamış. “Ölmek var dönmek yok sloganları” parkın her tarafından geliyor. Bir diğer görüntüde bir çadırın içindeyiz. Biraz efkarlı, biraz neşeli bir türkü söyleniyor. Halaya duranlar seslerini yükseltiyor. Soğuk, çadıra dokunsa da halaya işlemiyor… O günleri Göksun Yazıcı şöyle anlatıyor: “2009 yılının son aylarında on yıllardır süren özelleştirmelerin emeği “gereksiz” duruma düşürerek değiştirmeye çalıştığı “emek rejimi”ne karşı büyük bir direniş başladı: Tekel İşçilerinin Direnişi. 2001 yılında IMF’ye yazılan niyet mektubunda tütün …

View Post

İnternet ve Aktivizm: Olanaklar ve Engeller

Gamze Göker – 06.2014 // İnternetle yeni toplumsal hareketler ilişkisi kabaca üç yaklaşımla açıklanabilir. Birincisi iyimser yaklaşım; Bu yaklaşım teknolojinin mitleştirilmesini içerir. İnternetin ekonomik, sosyal, kültürel ve bilişsel dünyada bir devrim yaptığını, insanlık problemlerinin bu “ulvi” araç üzerinden çözülebileceğini iddia eder. Bu yaklaşımın iyimserliği bu nedenle saf bir iyimserlik olarak okunamaz. Çünkü ekonomik ve siyasal çıkarların üzerini örtmekte ve interneti ideolojiden arınmış “nötr” bir alan olarak göstermektedir. İkinci yaklaşım olan kötümserler ise; internetin de pek çok yeni araç gibi neoliberal politikaların yeni bir sömürü aracı olduğunu sadece üst ve orta sınıfın, beyaz yakalıların kullanabildiğini, insanları birbirine yabancılaştırdığını iddia eder. Son olarak da teknolojik mücadele yaklaşımı; Bu yaklaşım da İnternetin iktidar sahipleri tarafından kontrol edilmeye ve biçimlendirilmeye çalıştığının, sermaye tarafından yönlendirilmeye çalışıldığının farkındadır. Irkçı cinsiyetçi, homofobik, xenofobik şiddet ve nefret söylemleriyle sarmalanmış durumdadır. Ama her şeye rağmen burayı da bir mücadele alanı olarak görmek gerekir. Kimin çıkarına kullanılacağını da o mücadele belirleyecektir. Bunların dışında interneti doğrudan yasaklamak durumundaki ara …

View Post

Toplumsal Hareketlerin Dijital Kaydı ve Kolektif Hafıza

Elif Çiğdem Artan – 2015 // 14. İstanbul Bienali Tuzlu Su kapsamında Artıkişler Kolektifi’nden Özge Çelikaslan, Alper Şen ve Pelin Tan tarafından 7-9 Ekim tarihleri arasında düzenlenen “Otonom Arşivler: bak.ma Pad.ma ile buluşuyor” atölye çalışmasında medya aktivizmi, otonom arşivlerin ortaya çıkışı, Türkiye’deki güncel pratikleri ve geleceği tartışıldı. Artık İşler’in videogramlarla hazırladığı Tahayyül video serisinin bir parçası, “Tahayyül III: Tekel Direnişi 78 gün”ün gösterimiyle başlayan atölye çalışmasına akademisyenler, video eylemciler, belgesel sinemacılar, medya sanatçıları, sivil toplum kuruluşu üyeleri, avukatlar, sanatçılar ve arşivbilimcilerin yer aldığı farklı disiplinlerden uzmanlar katıldı. Kentsel mücadelelerin heterojen birliktelikleri nasıl örgütleyebildiği ve bu süreçte uygulanabilecek çapraz metodolojilerin neler olduğunun tartışılmasıyla başlayan ilk panelde aynı zamanda, işgal hareketlerinin sanatsal yansımaları ve bu alandaki görsel üretimin salt temsiliyetin ötesinde nasıl bir eylem pratiğine dönüşebileceği ele alındı. Bu bağlamda Yelta Köm, Herkes İçin Mimarlık Derneği’nin Gezi Parkı’na inşaat yapılacağı haberini almalarıyla birlikte başlayan ve parkın kitleler tarafından işgal edildiği döneme kadar devam …

View Post

Normal Vatandaşlar Kaybolsun!

Altyazı Dergisi – 150.  Sayı: Gayrıresmi ve resimli sinema sözlüğü – “‘Normal Vatandaşlar Kaybolsun!’… diye bir polis anonsu. Ankara’nın göbeğinde işitilebildi. ‘Normal’ olmayan vatandaşlar birkaç katman polis bandosunun ve su fışkırtmaya her an hazır panzerlerin arasında kuşatılmış olanlardı her halde. Devletin arzusu, elbette onları bir an önce ortadan ‘kaybetmek’ (özel bir yetenek gerektirmiyor bu) ve dağıtmaktı. Ama ilk kez, ‘normal’ denilen vatandaşlara yönelik bir polis anonsundan, insanların kentlerin en işlek meydanları ve caddeleri üzerinde ‘kaybolmak’, ‘toz olmak’, yani bir anda yitip gitmek zorunda olduklarını öğreniyoruz. ‘Bakmayın.’ Bir başka polis anonsu, tıpkı ‘kaybol!’ komutu gibi, kulaklarda çınladı… ‘Bakmayın!’ ‘Bakmak’ ile ‘görmek’ arasında insan türünün özel bir yeteneğinin eseri olan farkı hedef alıyordu bu komut… Halbuki insanların, gerçekten, bakmadıkları bir şeyi farklı, sayısız gözlerle (arılar gibi) görebilme yeteneği vardır ve bunun önüne geçilemez…” Ulus Baker’in ‘Ölüm Orucu – Notlar’ metninden, 1996. Gezi Direnişi’ni biricik yapan özelliklerinden biri de hiç kuşkusuz görsellikle ilişkisiydi. …

View Post

Kadınların Videosu – IV – “görüntüyü işgal et”

özge çelikaslan / 2013 – “normal vatandaşlar kaybolsun!”… diye bir polis anonsu. ankara’nın göbeğinde işitilebildi. “normal” olmayan vatandaşlar birkaç katman polis bandosunun ve su fışkırtmaya her an hazır panzerlerin arasında kuşatılmış olanlardı herhalde. devletin arzusu, elbette onları bir an önce ortadan “kaybetmek” (özel bir yetenek gerektirmiyor bu) ve dağıtmaktı. ama ilk kez, “normal” denilen vatandaşlara yönelik bir polis anonsundan, insanların kentlerin en işlek meydanları ve caddeleri üzerinde “kaybolmak”, “toz olmak”, yani bir anda yitip gitmek zorunda olduklarını öğreniyoruz. “bakmayın.” bir başka polis anonsu, tıpkı “kaybol!” komutu gibi, kulaklarda çınladı… “bakmayın!” “bakmak” ile “görmek” arasında insan türünün özel bir yeteneğinin eseri olan farkı hedef alıyordu bu komut… halbuki insanların, gerçekten, bakmadıkları bir şeyi farklı, sayısız gözlerle (arılar gibi) görebilme yeteneği vardır ve bunun önüne geçilemez… (ulus) gezi sırasında video çekmeye başlamak bir refleks gibi oldu benim için. yaşadıklarımı yaşadığıma bir kanıt yaratma arzusuyla kameramı çalıştırmaya başladım. bu arzu daha sonraları iktidarın bakışına geri …

View Post

Notes from the London Film Festival: Taşkafa: Stories from the Street (Andrea Luka Zimmerman, Turkey, 2013)

Posted on October 20, 2013by wjrcbrown written and edited by William Brown wjrcbrown.wordpress.com – Taşkafa: Stories from the Street is ostensibly a film about street dogs in Istanbul. It consists of interviews with residents of the city – who talk about the role and meaning that the street dogs play in their lives – as well as the reading by John Berger of extracts from his novel, King, which, in Zimmerman’s own words, is ‘a story of hope, dreams, love and resistance, told from the perspective of a dog belonging to a community facing disappearance, even erasure.’ Made for a tiny budget, Taşkafa is a wonderful example of what we might call democratic filmmaking. That is, the film seeks to explore the ways in which human society – in this case the city of Istanbul – often seeks to exclude from its reality – here, dogs – that in fact are a …

View Post

“İstanbul’un Artığı” Forumu

8 Haziran 2014, İstanbul, DEPO // 2013’te yapılan “İstanbul’un Artığı” görsel araştırmasının sonuçlarından biri de DEPO’da düzenlenen sergi süresince yapılan forumdu. Forum, bu araştırmanın bizler için ne anlam ifade ettiğine dair bir iç dökmeye, yoksulluğun görsel dilini kurmaya çalışırken nerede olduğumuza, nasıl baktığımıza dair bir tartışmaya dönüştü. Pelin Tan: Bu sergi aslında 2001-2012 yılları arasında Artıkişler ve Karahaber’in atık toplayıcılarıyla ortaklaşa yürüttüğü bir projenin devamı. Sadece bir proje demek zor çünkü birçok çalışmanın birlikte yürüdüğü bir iş. Biz en son Diyarbakır’da toplandık “Ateş ve Düğün” sergisi için 2013 Ocak ayında, Ankara’daki atık toplayıcıların yaşamlarını konu alan videolardan oluşan bir sergi düzenledik, panel ve tartışma yaptık. Burada da “İstanbul’un Artığı” projesi kapsamında 2013’ten itibaren ortaklaşa üretilen videolar ve Ali Saltan’ın fotoğraflarını görmektesiniz. Konuysa, sadece atık toplayıcıları ve onların yaşamları değil, onunla birlikte ortaya çıkan kent içinde çok katmanlı, gündelik hayatın her alanına değen sorunlar. Davet ettiğimiz başka konuşmacılar da vardı, hepimiz …

View Post

İstanbul’un Artığı – Kurgu Notları

Artıkİşler Kolektifi – 2014  //  Aşağıdaki izlenimler, 1 Nisan – 29 Nisan 2014 tarihleri arasında “İstanbul’un Artığı” videolarının kurgusu süresince yazılan günlük kurgu notlarıdır. 1 Nisan – Beyoğlu -Tophane 2012’de Depo’da “Agir u Govend” (Ateş ve Düğün) vidyo sergisini Oktay (İnce) ve Özge (Çelikaslan) ile yaptığımızda Ankara’da geri dönüşüm işçilerinin yaşamlarının ardındaki zorunlu Kürt göçünü ve görsel belleğimizi eski televizyonlarla birlikte Tophane’deki sergi alanına getirmiştik. İstanbul’da gezgin olmanın marazlarından biri de sürüklenmek… Sürüklenmeyi durdurduğumda da yeniden Tophane’ye taşınırken buldum kendimi. İstanbul’un Artığı’nı anlamak ve anlatmak için niyetim evden (Tophane) çıkıp, bir yerlerde kamerayı da görsel belleği de arkadaşlarla paylaşarak Ümraniye’de 28 Nisan 1993’te patlayan çöp dağının bulunduğu yere geri dönüşümün izlerini takip ederek gitmek… Ya da öyle umuyorum. En azından evden çıkmış olayım da… Tophane’de gördüğüm ilk geri dönüşüm işçisi ile konuşmamda,“çekim yapmama müsaade var mı?” sorusuna “çek, sorun değil, ama bizim ardiyenin içini çekme, arkadaşlar laf edebilir” cevabını aldım. …

View Post

Ertesi Gündeki Emek – The Labor of the Day After

Pelin Tan İstanbul’un Artığı – 2014  scroll down for english version –  Atık/Artık emek, kentsel bağlamda ve mekânda düşünüldü­ğünde karmaşık ekonomik ve varoluşsal ağlar sunuyor bize. Videogramların yansıttığı jestler, eylemler ve kamera ile diya­log, ortaklaşan fakat çok belirli olmayan bir emek türüne ve koşullarına işaret ediyor. Atık toplayıcıları bağlamında etnik, göçmen, işçi, kadın, çocuk gibi emek koşullarını etkileyen et­menler katmanlaşarak, gündelik eylemler içinde dönüşüyor. Tekil bir emek tanımı yapmak zorlaşıyor; “güvencesiz” olarak tanımlamak yetersiz kalıyor. Türlü emek ve koşullarının gün içinde; toplama, ayrıştırma, çay içme, ardiye, satış, yürüme, arama, karşılaşma gibi eylemler bir turnusol kâğıdı gibi vide­ocunun çalışma koşulları ile kesişiyor. Sanki her bir üretilmiş videogram bu katmanlı, farklı emek üretimi ile birleşiyor. Bu kesişen ve süregiden görsel hafıza üretilen artık değerin po­tansiyellerine odaklanıyor. Videocunun ve atık toplayıcısının ortaklaştıkları güvencesiz emek koşulları, kendi içinde hem kentte varoluş biçimleri, hem de kentsel mekâna dâhil olma ve kenarda kalma sınırlarını içeriyor. Emek …

View Post

İstanbul’un Artığı Sonsöz: Baştan başlayalım…

Artıkİşler / 30 nisan 2014 – Bu çalışmaya başladığımızda İstanbul’da toplayıcıların yaşadığı sorunları dile getirerek, bir çevre sorununun ardında kalan emek ve çalışma güvenliği sorunlarını anlatma niyetindeydik. Bunun için de İstanbul’un ve görünürlüğün merkezi olan Beyoğlu ile bundan 10-20 yıl önce şehrin çeperinde kalan ve 1993 yılındaki çöp dağının patlaması sonucu ölen 39 kişinin hatırasının hala canlı olduğu Ümraniye’de toplayıcıların yaşadıkları sorunları anlatan 12 video yapmayı planlamaktaydık. Ancak zamanla yapmayı amaçladığımız videolar ve anlatmayı umduğumuz hikayelerin içeriği ve sayısı değişti, yapmayı planladığımız bu çalışmaya dair algımızın değiştiği gibi… 2001’de Ankara’da kağıtçılarla karşılaşmamızda onlardan ilk öğrendiğimiz, çalışma koşullarının zorluğu ya da gündelik yaşamdaki sıkıntılarından önce, zorunlu Kürt göçüydü. O zamanın Ankara’sına ve çalışma koşullarına dair yaşadıkları sıkıntılar, zorunlu göçün travmatik sonuçlarının ardında kalmıştı. Toplayıcıların yaşamlarına tanık olduğumuzda bu sektörün sıkıntılarından önce insanları toplayıcılık yapmaya sürükleyen koşullarla yüzleşemediğimizde dile getireceğimiz sıkıntıların mevcut adaletsizliğe sadece bir “çevre düzenlemesi” getireceğini düşünüyorduk. Video izlenimlerde bahsettiğimiz …